Θρίαμβος του Εμμανουέλ Μακρόν χτες στη Γαλλία: ο ευρωπαϊκός νεοφιλελευθερισμός νίκησε χτες την ευρωπαϊκή ακροδεξιά, ο νεαρός τραπεζίτης την «φασίστρω» (sic), οπότε τα πράγματα μπορούν να πάνε καλύτερα, αν και θα πάνε μάλλον χειρότερα.
Στα επόμενα επεισόδια, ο Μακρόν θα επιδιώξει να απορροφήσει όλους τους τριγμούς του ευρωσυστήματος που προκαλούσε προεκλογικά η άνοδος της Λεπέν και η Λεπέν θα περιμένει από θέση αντιπολίτευσης να φουντώσουν την ρατσιστική της πρόταση οι πολιτικές Μακρόν, ώστε να ανέβει στον προεδρικό θώκο την επόμενη φορά.
Χρειάζονται πολλά καντάρια ανοησίας για να μπορέσει κάποιος να θεωρήσει πως η Γαλλία απέφυγε κάποιου είδους κίνδυνο. Ναι, η Λεπέν δεν θα κυβερνήσει το 2017. Αλλά θα έχει όλο το χρόνο στη διάθεση της για να μπει στο Προεδρικό Μέγαρο, με αυτοπεποίθηση Μαρίας Αντουανέτας το 2022.
Ο Μακρόν δεν θα κάνει τίποτα διαφορετικό από το να συνεχίσει την πολιτική Ολάντ, που τροφοδότησε ακόμα περισσότερο την Λεπέν και έφερε τον τελευταίο στον πάτο της δημοφιλίας: στα τέλη του 2016, θετικά έβλεπαν τον Ολάντ μόλις το 4% των ερωτηθέντων στις δημοσκοπήσεις!
Και βεβαίως, δεν είναι ότι και ο Μακρόν ξεκινάει με κάποιου είδους «αέρα»: μόλις το 8% στήριζε την υποψηφιότητα Μακρόν για την προσωπικότητα του και 16% για το πρόγραμμα του – αντιθέτως, το 43% τον έβλεπε ως το «αναγκαίο κακό» απέναντι στη Λεπέν.
Όσο για την Αριστερά; Ο Μελανσόν μπορεί να βρει δικαίωση για την μη στήριξη του στον Μακρόν, τόσο εκ του αποτελέσματος, όσο και από διδάγματα του πρόσφατου παρελθόντος: η αντίστοιχη στήριξη του Μπέρνι Σάντερς στην Χίλαρι Κλίντον στις ΗΠΑ, έδωσε αναμφίβολα αποφασιστικό προβάδισμα στον Τραμπ. Τόσο ο ίδιος ο Μελανσόν όσο και όσοι στήριξαν την πλατφόρμα του, επέδειξαν θάρρος απέναντι στις γνωστές προβοκάτσιες και πιέσεις των ΜΜΕ και αποφάσισαν πως δεν χρειάζεται να θυσιάζουν την ταυτότητα και την πολιτική του για να δίνουν διαπιστευτήρια «δημοκρατικότητας» και «αντιφασισμού», κάθε φορά που το «απαιτούν» χρεοκοπημένοι πολιτικοί και τα κυρίαρχα ΜΜΕ. Δικαιώθηκαν και τα κέρδη αυτής της στάσης, θα τα αποκομίσουν τα επόμενα χρόνια, αν συνεχίσουν να στέκονται στο ύψος των περιστάσεων.
Αυτό είναι και το πρώτο συμπέρασμα μετά το τέλος των Προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Η επίθεση που δέχονται οι εργαζόμενοι και όλες οι πληττόμενες κοινωνικές ομάδες είναι τόσο ολοκληρωτική, που χρειάζονται μια συνολική εναλλακτική πρόταση, η οποία να αποκρυσταλλώνει τα αιτήματα τους. Ήττες θα υπάρχουν – είναι μέρος της ζωής και της πολιτικής διαπάλης. Όμως, το ότι η «Ανυπότακτη Γαλλία» δεν υιοθέτησε την ηττοπαθή στάση ενός «αναχώματος», που με αυταπάρνηση βάζει το κορμί του απέναντι στην ακροδεξιά απειλή για να πάρει ένας νεοφιλελεύθερος την εξουσία, είναι στοιχειώδης σεβασμός στον ιστορικό ρόλο που πρέπει να παίξει.
*το σκίτσο είναι του Βαγγέλη Παπαβασιλείου
Ένα δημοψήφισμα για την παροχή εξουσιών στον Πρόεδρο να διαλύσει την Τουρκική Βουλή κατά το δοκούν, να ορίζει υπουργικό συμβούλιο, υποχρεωτικά από μη αιρετούς, χωρίς τη λήψη ψήφου εμπιστοσύνης, να διορίζει δημόσιους υπαλλήλους, στελέχη της διοίκησης και δικαστές από μέλη του κόμματος του, να επεκτείνει τη θητεία του άλλη μια πενταετία και άλλα τέτοια...
...ήταν δυνατόν να μη γίνει σε περιβάλλον βίας και νοθείας;
Προφανώς, το 49% ενάντια σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις ("Hayır") συγκροτεί ένα ρεύμα με μίνιμουμ δημοκρατικά αντανακλαστικά που αναγνωρίζεται από όλους - πλην της τούρκικης κάλπης - ως κοινωνικά πλειοψηφικό. Μπορεί να νιώθει ηθικά δικαιωμένο, παρότι εντελώς ετερογενές στο εσωτερικό του, όπως αντίστοιχα ένιωθαν τα στελέχη της ΕΔΑ, όταν έχασε τις εκλογές της «βίας και νοθείας» του 1961 από την ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Όμως, η πραγματικότητα ενός οποιουδήποτε δημοψηφίσματος είναι τέτοια που δεν αφήνει χώρο για σχετικοποιήσεις και πολιτικές ερμηνείες του αποτέλεσματος. Βεβαίως, καμιά φορά το ΟΧΙ γίνεται ΝΑΙ αν πέφτει στα αδέξια χέρια του Αλέξη Τσίπρα (ο Ερντογάν πήρε τα μέτρα του να διασφαλίσει ότι θα βγει εξαρχής αυτό που ήθελε, για να μην έχει μπελάδες μετά), αλλά ποτέ το ΝΑΙ δεν γίνεται ΟΧΙ. Έτσι, όπως κι αν το δει κανείς το αποτέλεσμα, οι μεταρρυθμίσεις θα αποκτήσουν νομιμοποίηση και θα περάσουν.
Και αυτά δεν είναι τα χειρότερα νέα για την Τουρκία. Τα χειρότερα νέα είναι πως η θεσμική σταθεροποίηση του Ερντογάν αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης της χώρας και της γύρω περιοχής. Η ψευδεπίγραφη, καλπονοθευτική και τραμπούκικη νίκη του «Σουλτάνου» θα του δώσει ακόμα μεγαλύτερο πάτημα για να εμπλακεί με επιθετικούς όρους στο παράλληλο μέτωπο ενάντια στη Συρία και στους Κούρδους. Δεν είναι πλέον το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αντιπαραθετικό προς τη δημοκρατία - η ίδια η ύπαρξη του Ερντογάν προσωπικά στην εξουσία είναι.
Και αυτό είναι μια ακόμα μεγαλύτερη πραγματικότητα. Ένα κράτος, ιδιαίτερα με τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης Τουρκίας, δεν «κρατιέται» με 50-50 (έστω 51-49). Μια χώρα, που τοποθετείται τόσο οριακά και πολωμένα σε μια τέτοια θεσμική εκτροπή και με τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα (Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Σμύρνη - δηλαδή εκεί που συγκεντρώνεται η μεγαλύτερη κοινωνικοοικονομική δραστηριότητα της χώρας) δεν μπορεί να «κρατηθεί» μόνο με βία, αυταρχισμό και καταστολή. Αυτή η νέα Τουρκία , ακριβώς πάνω στην αδυναμία της να συνέχει τους μισούς πολίτες της με τους άλλους μισούς, θα συνεχίσει να παράγει νέα επίδικα για τον κοινοβουλευτισμό, για το διαχωρισμό των εξουσιών, για τη λαϊκή έκφραση, που θα δημιουργήσουν νέες συσπειρώσεις στο εσωτερικό - ακόμα περισσότερο, αν ο Τούρκος Πρόεδρος συνεχίσει τις πολιτικές, διοικητικές και ποινικές διώξεις όποιου θεωρεί πραξικοπηματία.
Την ίδια ώρα, ο τυχοδιωκτισμός και μεγαλοϊδεατισμός του Ερντογάν στο εξωτερικό τον κάνει όλο και λιγότερο δημοφιλή σύμμαχο. Όσο για τους λεονταρισμούς τύπου «η Τουρκία δεν είναι παρατρεχάμενος κανενός» με αποδέκτη την κλυδωνιζόμενη ΕΕ, αυτοί δεν πείθουν κανένα: το πως έτρεξε να συγχαρεί τις ΗΠΑ (με τις οποίες είχε «παγωμένες» σχέσεις εδώ και χρόνια) για την επίθεση στη Συρία, δείχνει την απόγνωση, στην οποία βρίσκεται.
Ο θεσμικά πανίσχυρος ρόλος του Προέδρου που κατέκτησε με «βία και νοθεία» ο Ερντογάν βρίσκει τον χειρότερο εχθρό του στον ίδιο τον Ερντογάν. Ένας νέος γύρος ξεκινά.
Και μπορεί η δημοκρατία να φαίνεται να βαδίζει στο βαθύ σκοτάδι στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή, όμως το σκοτάδι είναι πιο βαθύ λίγο πριν το ξημέρωμα...
«Είναι προς το ζωτικής σημασίας συμφέρον της αμερικανικής εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών να προλαμβάνει και να αποτρέπει την διάδοση και χρήση των θανατηφόρων χημικών όπλων», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ.
Λίγες ώρες πριν, 59 πυραύλοι Τόμαχοκ εκτοξεύθηκαν από δύο αμερικανικά πολεμικά πλοία (USS Ross και USS Porter) στη Μεσόγειο με στόχο τη βάση αλ Σαριάτ στη Συρία.
Η Ρωσία δήλωσε αμέσως ότι η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να επιτεθεί με πυραύλους Τόμαχοκ, αποτελεί πλήγμα στις ρωσο-αμερικανικές σχέσεις και για τις προσπάθειες συγκρότησης διεθνούς συνασπισμού κατά της τρομοκρατίας.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν Μαρκ Ερό έκανε λόγο για «προειδοποίηση προς ένα εγκληματικό καθεστώς».
Η Βρετανία χαρακτήρισε το χτύπημα ως τη δέουσα απάντηση στα χημικά που το καθεστώς Άσαντ χρησιμοποίησε.
Για να μην ζαλιστούμε εντελώς από αυτό το αδιαίρετο - και πάλι - μέτωπο της Δύσης, ας μην ξεχνάμε τέσσερα πράγματα:
α. η επίθεση των ΗΠΑ είναι επίθεση ενάντια σε κυρίαρχο κράτος, χωρίς καμία γνωμοδότηση ή συνεννόηση από τον ΟΗΕ (κάποια σημασία θα είχε κι αυτή)
β. όπως δεν έχει καμία σχέση η «Αραβική Άνοιξη» του 2011 με τον «Αραβικό Χειμώνα» του 2014, έτσι και απάντηση στο αυταρχικό καθεστώς του Άσαντ δεν είναι η τροφοδότηση του ΙSIS
γ. η μόνη πηγή πληροφόρησης του πλανήτη ως προς την κυβερνητική προέλευση της επίθεσης με χημικά σε αθώους πολίτες στην επαρχία Ιντλίμπ, ήταν αμερικάνικη
δ. ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται πως συντάσσεται, αν όχι οριστικά, σίγουρα πολύ γρήγορα με τα ευρωατλαντικά ψυχροπολεμικά συμφέροντα.
Είναι αυτά που εκπροσωπούσε η Χίλαρι Κλίντον και απέναντι τους έχουν τη Ρωσία και το Ιράν και στο πλευρό τους το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία, αλλά και την Τουρκία, με τον Ερντογάν να ψάχνει διεθνή στηρίγματα σαν τον επαίτη, για να τσακίσει τους Κούρδους και να κερδίσει το δημοψήφισμα.
Και στη μέση βρίσκεται ο συριακός λαός. Όλοι εκείνοι που πριν από χρόνια «διψούσαν» για ελευθερία, εδώ και έξι χρόνια «σταυρώνονται» ανάμεσα στα μεγάλα συμφέροντα και αποτελούν το μόνο θύμα. Μόνο αυτοί μπορούν να χτίσουν μια νέα Συρία, ομόσπονδη και δημοκρατική. Οτιδήποτε άλλο, έχει το πρόσημο του ISIS, το πρόσωπο του ιμπεριαλισμού.
* Το σκίτσο είναι του John Antóno
